Tsjeljabinsk
Veertien uur duurt de treinreis van Omsk naar Tsjeljabinsk. Maar dat is voor mij geen opgave. Ik reis graag in Rusland met de trein. En als je overdag reist, kun je ook nog van het uitzicht genieten. Eindeloze met sneeuw bedekte vlaktes. Hier en daar een dorpje. Je vraagt je af wat de mensen daar doen en hoe ze rond komen. Een gedeelte van het traject gaat door het uiterste noorden van Kazachstan. In de stad Petropavl staat de trein ruim een uur stil. De grensbewaking komt daar de trein in, maar er wordt niet naar mijn documenten gevraagd. Wel worden de treinwagons met spiegels gecontroleerd op illegale reizigers.
“Zonder God is dit werk niet mogelijk” zegt de juriste als ik haar wat vragen stel over haar werk. Gisteravond ben ik door Olga afgehaald van het station en vandaag leidt zij mij rond. Olga is verantwoordelijk voor het project in Tsjeljabinsk. “Elena ken ik van de kerk. Zij is juriste en zij bood aan om ons te helpen. Ik heb niet het idee dat zij wist waar ze aan begon” lacht Olga. Elena bevestigt dat. “De meeste moeders in onze opvang hebben hun papieren niet orde. Soms hebben ze niet eens een paspoort, geen registratie. Via de rechter moeten we aantonen dat iemand bestaat en recht heeft op uitkering en zorg. Erg moeilijk en tijdrovend. Zulke moeilijke situaties ben ik in mijn eigen praktijk nog niet tegen gekomen”.
Olga wist zelf ook niet waar ze aan begon zes jaar geleden. Daarvoor had ze een schoonheidssalon. Via een project van de kerk kwam ze in contact met gezinnen die hulp nodig hadden. Maar al gauw werd het haar duidelijk dat er meer professionele hulp nodig was om de problemen van deze gezinnen op te lossen. En ze besloot haar leven te wijden aan opvang van moeder met kinderen die vanwege de thuissituatie niet meer thuis konden wonen.
Opvanghuis
Olga huurt twee etages van een gebouw grenzend aan een bedrijventerrein. De moeders en kinderen overnachten in slaapzalen. De moeders die al langer in het programma zitten hebben een kleinere kamer. De opvang zit overvol en het is een drukte van belang. Als ik de moeders vraag naar de woonomstandigheden zeggen ze allemaal dat het prima is. “Alles beter dan thuis!”. En als ik hun schrijnende verhalen hoor over misbruik en fysiek geweld kan ik mij dat heel goed voorstellen.