Dit is een eerste blog van een serie van 4 naar aanleiding van mijn reis naar Armenië in september 2021. Het is een jaar geleden dat de oorlog om de enclave Nagorno Karabakh (Artsakh) losbarstte. Hoe gaat het nu met de vluchtelingen die huis en haard kwijtraakten?
Als je naar Armenië reist is het altijd goed om een plan B te hebben. Het is een jaar geleden dat de oorlog uitbrak over de regio Artsakh (Nagorno Karabakh). In Artsakh zijn in samenwerking met lokale partnerorganisatie AMAA een 15-tal huizen en appartementen gerenoveerd. In april heb ik het project nog kunnen bezoeken en nu is het afgerond. Ik ben benieuwd of ik deze keer weer toegang tot de regio krijg. De vorige keer werden de benodigde documenten zonder problemen door de Artsakh autoriteiten afgegeven maar werd ik onderweg bij een van de wachtposten van het Russische leger tegengehouden. Na wat telefoontjes van onze contactpersoon kreeg ik alsnog toegang. De situatie is er de afgelopen tijd niet beter op geworden. Er zijn meer incidenten geweest tussen soldaten van het leger van Azerbeidzjan en Armeniërs uit de grensstreek. En er wordt mij verteld dat de kans niet groot is dat ik Artsakh kan bezoeken. En helaas lukt het deze keer niet. Het visum wordt mij zelfs niet verstrekt.
“Dat is omdat ze jouw veiligheid niet kunnen garanderen” zegt Sargys. Hij is voorganger van een kerk in Goris en geeft leiding aan het kantoor van AMAA aldaar, een lokale organisatie waar Mission Possible in Armenië nauw mee samenwerkt.
Omdat Artsakh deze keer niet mogelijk is heb ik besloten om naar Goris af te reizen. Goris ligt vlak bij Artsakh en is inmiddels een grensplaats geworden. De gebieden die eerder onder controle stonden van Armenië zijn afgestaan aan Azerbeidzjan.
Sargis verteld mij hoe het was toen de oorlog een jaar geleden uitbrak. “Het was vreselijk” zegt hij. “Vanaf de eerste dag reden de ambulances af en aan met loeiende sirenes om de gewonden af te voeren vanaf het front. Constant sirenes. Het ging de hele tijd door. Vanuit Artsakh is Goris de eerste stad met een ziekenhuis. Vanuit hier werden de gewonden verdeeld over andere ziekenhuizen in Armenië. En daarna kwamen de bodybags. Ik kreeg telefoontjes vanuit het hele land van ouders. Ze stuurden me foto’s van hun zonen met de vraag of ik die kon identificeren in het mortuarium. Bij een positieve identificatie zouden ze zelf langskomen om het lichaam op te halen. Ik heb op den duur nee moeten zeggen. Ik kon het niet meer aan. Al die slachtoffers in het mortuarium.”
De inwoners van Goris hebben het hard te verduren met de nasleep van de oorlog. Veel inwoners verdienden hun geld in de regio die is afgestaan. Daar hadden ze hun weilanden en akkers. Daarnaast is het toerisme, voor Goris een belangrijke bron van inkomsten, stil komen te liggen. En dat is niet alleen vanwege covid19. Vanwege veilgheidsincidenten geldt voor Goris een negatief reisadvies en blijven de toeristen weg.
“Er zijn hier in Goris en de omliggende dorpen nog zo’n 4000 vluchtelingen. Eerst werden ze opgevangen in hotels. Iedereen ging er vanuit dat de oorlog na een paar dagen over zo zijn. Niemand hield rekening met dit scenario. Maar de hotels hebben ze moeten verlaten. Nu wonen velen van hen in huurhuizen. Met ingang van komende maand stopt de financiële ondersteuning van de overheid. Dat was 68.000 Dram (€ 120) per persoon per maand. Voor de mensen die geen vast werk hebben gevonden gaat dat een probleem worden. Zeker met de winter voor de deur.”
Wordt vervolgd.
