Dit is deel 2 van een serie van 4 naar aanleiding van mijn reis naar Armenië in september 2021. Het is een jaar geleden dat de oorlog om de enclave Nagorno Karabakh (Artsakh) losbarstte. Hoe gaat het nu met de vluchtelingen die huis en haard kwijtraakten?
Het is nog geen 15 km rijden van Goris naar Vorotan maar je kunt er zomaar een uur of meer over doen. Halverwege word je tegengehouden door een wachtpost van het Armeense leger. En dan is het wachten op de Russen. In konvooi onder begeleiding van een Russisch voertuig kan de tocht worden vervolgd. Een gedeelte van de weg loopt door een gebied waarvan Azerbeidzjan zegt dat het aan hen toebehoort. En dat laten ze duidelijk merken. Een wachtpost met zwaarbewapende militairen en een groot bord met daarop ‘Welkom in Azerbeidzjan’. Het konvooi mag zonder te stoppen doorrijden. Maar alle vrachtwagens met een Iraans kenteken moeten stoppen. Dit is de doorgaande weg naar Iran. De Azeri’s bouwen aan een grenspost. Na nog geen 5 km is er weer een wachtpost. Het Russisch voertuig verlaat het konvooi en wij zijn weer in Armenië. Klik op de kaart hiernaast voor een vergroting.
Vorotan is een klein dorpje met zo’n 200 inwoners. Er is een winkeltje en een school maar voor de rest zijn ze aangewezen op de faciliteiten in Goris. Deze nieuwe situatie brengt voor hen veel ongemak mee.
Ik ga op bezoek bij de familie Isvats. Vorig jaar zijn zij halsoverkop gevlucht uit hun dorp Alashkert in Artsakh. “Ons dorp werd gebombardeerd.” verteld Vanush. “Soldaten hebben we niet gezien, alleen maar drones. Bij ons in de tuin is ook een granaat ontploft. Een dag na het uitbreken van de oorlog hebben we onze zeven kinderen in veligheid gebracht. Samen met mijn vrouw ben ik weer terug gegaan. We gingen er vanuit dat het niet lang zou duren. We hadden varkens, akkers en fruitbomen. Die moesten worden verzorgd. Om 12 uur ’s nachts werd er door een Armeense soldaat op de deur gebonst. Binnen 5 minuten moesten we weg wezen Het werd te gevaarlijk. Ik had een kleine vrachtwagen, zelf in elkaar gesleuteld, zonder documenten, die ik gebruikte op het land. Daarmee zijn we midden in de nacht weggereden zonder licht vanwege de drones. Alles hebben we moeten achterlaten. Ons huis met eigen handen gebouwd, de varkens, huisraad, 600 potten met ingemaakt fruit en groente.”
De ouders van Vanush wonen in Vorotan. Hier in dit dorp heeft zijn gezin een woning toegewezen gekregen van de overheid. Vanush had liever in een ander dorp onderdak gevonden. “Dit is de dicht bij de grens”. Maar ze zijn er blij mee. “Ik hoef niet naar een stad. Ik kom van het platteland. Wij redden het hier wel. We bakken ons eigen brood en verbouwen groente. Onze jongens helpen flink mee in de tuin. Ze gaan ook het bos in om brandhout te sprokkelen. Ik ben trots op ze.”
Het valt me op hoe positief Vanush en zijn gezin in het leven staan na alles wat ze hebben meegemaakt. Alles wat ze hebben opgebouwd zijn ze kwijt geraakt. De woning waar ze nu in zitten ziet er aan de buitenkant goed uit maar binnenin (zie video onderaan) is het vervallen en heeft het groot onderhoud nodig. Het schijnt hun niet te deren. Ze zijn blij en tevreden en maken plannen voor de toekomst. De kinderen gaan weer naar school en Vanush wil weer varkens en kippen gaan houden.
“Hoe kijk je tegen de nieuwe situatie aan met de grenspost op loopafstand?” vraag ik hem. “Ik had het graag anders gezien” zegt hij. “Maar het is niet anders. Als ze mij maar op tijd waarschuwen als de ellende weer losbarst zodat ik mijn gezin in veiligheid kan brengen”.
In samenwerking met AMAA, de lokale organisatie in Armenië, wil Mission Possible het gezin van Vanush graag helpen met de renovatie van hun woning. Giften zijn hartelijk welkom!
De woning van het gezin Isvats
